In mijn dagelijkse werkpraktijk spreek ik vaak met klanten over cultuur en communicatie binnen hun organisatie. Een leuk onderwerp. Iedereen heeft er een mening over en ‘het moet altijd anders’. Of beter. Onlangs kreeg ik een hele specifieke vraag. Namelijk hoe kun je om gaan met weerstand in een groep. Bijvoorbeeld bij een verandering.

Weerstand bij verandering

Het antwoord hierop is niet eenduidig. Over het omgaan met weerstanden zijn boeken vol geschreven. En nog blijft het lastig. Want het is belangrijk om te weten wat er speelt binnen de organisatie en op welke plekken in de organisatie weerstand lijkt te bestaan en waar tegen.

Het is belangrijk om je te realiseren dat niet alles weerstand is. Ook al lijkt dat misschien zo. De eerste vraag die je jezelf moet stellen is: gaat het echt om ‘niet willen’ of is er sprake van ‘niet kunnen’ of ‘niet weten’. De insteek van het gedrag van de groep is bij deze drie situaties anders. En deze drie situaties vergen dan ook allen een andere aanpak.

Bij ‘niet weten’ ligt het voor de hand om medewerkers te gaan informeren of gaan opleiden. Je kunt ze uitleggen wat er precies verandert en waarom.

Bij ‘niet kunnen’ kun je medewerkers gaan trainen, gaan ondersteunen en gaan coachen. Je kunt ze het vertrouwen en de tools geven zodat ze wel kunnen.

Indien de situatie zich voordoet dat medewerkers daadwerkelijk ‘niet willen’ zijn er meerdere strategieën te kiezen. Belangrijk daarbij is om je af te vragen hoe hoog de mate van weerstand is en hoe latent of manifest de weerstand is. Bijvoorbeeld manifeste hoge weerstand blijkt uit conflicten of stakingen. In dat geval kun je kiezen voor bemiddelen of forceren. Terwijl manifeste lage weerstand soms al weg te nemen is door gewoon eens tijd te nemen om daadwerkelijk naar de medewerkers te luisteren.

Bij lage latente weerstand kun je proactief gaan voorlichten. Laat ze zien dat het niet alleen een verandering is maar bovenal een verbetering. Ook in het belang van de medewerkers. Bij hoge latente weerstand kunnen medewerkers gaan duiken. Bijvoorbeeld door zich ziek te melden. Een goed individueel gesprek met deze medewerker is op zijn plaats.

Nadere verdieping van weerstand is dus altijd noodzakelijk, alvorens een eenduidig antwoord mogelijk is. Maar aan elke vorm van weerstand is wat te doen. Zeker weten!